|
| KO TO TAMO KOMPONUJE
"Mislim... dakle, postojim"
(Autor: Zeljko Milovic, Bar, SCG, 2005)
|
| 
Momcilo Zekovic Zeko - Perper
|
Momcilo Zekovic Zeko - Perper
|
KO TO TAMO KOMPONUJE
Nedavna farsa na sastanku Udruzenja kompozitora Crne Gore
dodatno je rascijepila bezdan izmedju stare i nove generacije ovdasnjih muzickih
stvaralaca. Po onome sto se culo u Podgorici, u nasoj nazovi drzavi postoje
"ozbiljni" i "neozbiljni" kompozitori, i jedni vrijede vise
od drugih, te stoga i treba da budu bolje tretirani (citaj: blize prilivu sredstava)
od sitne boranije koja na koncertima, trgovima ili u restoranima zabavlja siroke
narodne mase. No, podimo redom...
Najprije su u Crnu Goru dosli Amerikanci i odrzali niz predavanja
o autorskim pravima, kao prethodnica stranog zavrtanja ruku iza ledja nasim
kompanijama, zbog konstantnog nepostovanja Zakona o autorskim pravima i normalnom
covjeku nepojmljivog nivoa piraterije. Jeste da su ta i takva predavanja neophodna
da bi se stvari iscibrile, ali je njihov karakter u ovom slucaju bio nalik pricama
"kako mali Perica zamislja autorska prava", a simplifikacija objasnjenog
je nase skladaoce spustao na nivo neobrazovanih tam-tam udaraca u Zimbabveu.
Sto nije nista novo, naprotiv.
Primjenjivanje Zakona, koje se najavljuje od Nove godine, znacice
i uplatu tantijema izvodjacima za svaku objavljenu pjesmu na medijima, sto je
do sada bilo dovedeno do nivoa tragikomicnosti. Od organizacije SOKOJ (Savez
kompozitora Jugoslavije) crnogorski muzicari su, naime, za proslu godinu po
osnovu tantijema primili oko 5000 eura, sto je, "po kapa gledano",
iznos nedovoljan cak ni za podmicivanje sekretarica u izdavackim kucama ne bi
li se doslo na red za razgovor kod svemogucih diskografskih mogula.
"Prije mjesec dana pojavila se mogucnost formiranja Centra
za naplatu autorskih prava" - kaze za "Monitor" Momcilo Zekovic
Zeko, autor muzike vecine "Perperovih" pjesama, ali i kompozicija
koje izvode drugi performeri - "Zakon decidno kaze da taj Centar formiraju
autori, nosioci autorskih prava i, na kraju, udruzenja kompozitora. Medjutim,
kako kod nas sve ide obratnim redom, "neko" je pronasao glavno utociste
u Udruzenju kompozitora. Njihov predsjednik je poslije punih 12 godina sazvao
Godisnju skupątinu kojoj sam i ja prisustvovao, kao i mnogi drugi iz svijeta
pop i folk muzike, i pravim diskusijama uspjeli smo razbiti njegovu namjeru
da u Upravni i Nadzorni odbor buduceg Centra za naplatu autorskih prava ne udju
kompozitori koji ne pripadaju klasicnoj muzici".
Autori pop-rock i jazz muzike su trazili podjelu po principu:
od cetiri moguca, jedno mjesto za po predstavnika klasicne i narodne muzike,
a dva za kompozitore popularne muzike. I dok bi prosjecnom posmatracu situacije
bilo normalno da onima sto od emitovanja donose najvise para tom Centru trebalo
da pripadne, po proporciji, i najvise mjesta u organima upravljanja ustanovom,
neki nijesu tako mislili.
"Taj gospodin koji vec 12, ili mozda cak 14 godina, obavlja
funkciju predsjednika Udruzenja kompozitora nije se slozio da svi mi kao potpisnici
ugovora sa SOKOJ-em treba da predstavljamo kompozitorski tim njegovog udruzenja.
Jednostavno, odbio je uclanjenje novih kadrova u organizaciju koja se nije omasovljavala
vec godinama, tako da ni Vlado Georgijev, Sergej Cetkovic, Nikola i Popaj Radunovic,
Vlado Maras, Misko i Sasa Tamindzic, Bozo Bulatovic, Dusko Martinovic, Mirko
Scepanovic, Gula Pejovic, moja malenkost i jos 56 takvih ocito po njemu ne zasluzuju
da prave drustvo vec postojecim clanovima" - istice Zekovic.
| 
Perper
|
Perper
|
Nastavak filma poznat je iz nekih drugih filmova, decenijama
unazad: "Pripremili smo spisak od 40-tak ljudi koji imaju objavljena makar
dva CD-a, autorska ili kao potpisnici drugih izvodjaca. Ali, oni koji zavrsavaju
posao oko buduceg Centra su shvatili o cemu se radi i odredili novu soluciju
po kojoj Centar ravnopravno formiraju: MAS CG (Muzicka asocijacija Crne Gore),
dakle, narodnjaci i mi, i to cuveno Udruzenje kompozitora Crne Gore. Prihvatili
smo soluciju da nas u Upravnom odboru bude 2+2, iako smo svjesni da to nije
ravnopravnost" - potencira Zekovic. Glavni cilj nam je bilo formiranje
Centra i precutali smo sve sitne probleme kako bi doslo do sto brzeg konstituisanja
pomenute institucije.
Time su, barem na kratko, pod otirac podvucena generacijska
i esnafska raslojavanja medju crnogorskim kompozitorima. Sestog oktobra je i
zvanicno oformljena Muzicka asocijacija Crne Gore, sa ciljem zastupanja svih
autora iz Crne Gore, nevezano za vrstu muzike. U narednim danima ocekuje se,
po najavama, konkretnija aktivnost. Medjutim, tu se prica ne zavrsava - jednom
otvorena Pandorina kutija tesko se zatvara.
"Postavlja se pitanje da li volja jednog penzionera moze
da uzdrma nase kolege, njih 21, koji ne mogu doci u situaciju da budu birani
u rukovodeca tijela, jer ih predsjednik ne poziva na sastanak da kandidate odaberu
demokratski, vec to radi telefonskim putem. I to poziva iskljucivo one koji
su mu lojalni, ili zeljni funkcije pa su zaboravili na one sa kojima jedu hleb.
On je cak na spisak njegovih kandidata stavio imena kojih nema na spisku clanova,
primjenjujuci omasovljenje po Primorju i Podgorici tako sto vrbuje nastavnike
muzike i muzikologe koji nijesu autori da to naprecac postanu, iako ljudima
koji imaju preko 50 snimljenih i objavljenih djela nije htio otvoriti vrata
Udruzenja. On ima podrsku sa 'nekih' mjesta, sa kojih za nas nemaju dovoljno
sluha, iako nas nazivaju reprezentima nase kulture." - kaze Zekovic.
Bice da je opet na djelu stoljecima stara prica o elitizmu
i populizmu, samo prilagodjena za montegrinske prilike. Jos kad se u sve umijesa
sujeta, oduvijek najveci neprijatelj Crnogoraca, stvari pocinju da dobijaju
na tezini. "Izmedju redova kopcam da oni smatraju da, to sto vecina ljudi
sa nase strane ne zna da pise note, znaci da nijesu profesionalci. Ni McCartney,
a ni Lennon nijesu pisali note, ali umjeli su napraviti ponesto genijalno. Pa
ni Pat Metheny nije znao note, naucio ih je tek kasnije, Bono takodje"
- istice.
Protekli dani pokazali su da, u drasticno podijeljenoj Crnoj
Gori, ni polarizacije na muzickom nivou nijesu izuzetak. Ozvanicavanje vec odavno
uspostavljenih razlika izmedju kompozitorske elite i kreatora popularnih nota
kulminiralo je na sastancima Udruzenja kompozitora koje bi, po logici, moralo
biti najjaci instrument za ostvarivanje prava muzicara svih provenijencija.
Rezultat je trenutno nerijesen, a cetvrti sudija pokazuje zaustavno vrijeme.
Zamjene su pripremljene, a da li ce uci u igru najvise zavisi, kao i svaki put
do sada, od covjeka u crnom koji drzi pistaljku u rukama, kompozitora svih nasih
kompozicija.
|
Perper |
|
| 
